Arheološka otkrića iz praistorije na trasi železničke obilaznice oko Niša – iskopavanja na površini od 1,7 hektara

Rimski grob u središnjem delu praistorijskog rondela, sistemu rovova i palisada, značajno je otkriće dosadašnjih arheoloških iskopavanja na trasi železničke obilaznice oko Niša, saopštili su iz niškog Zavoda za zaštitu spomenika. Ističu da se iskopavanja rade pod izuzetno otežanim terenskim uslovima i u teškim vremenskim uslovima, kao i da su jedna od najvećih iskopavanja koja je Zavod organizovao od svog osnivanja, kako u smislu broja angažovanih arheologa kojih je preko 25, tako i po pitanju površine arheoloških istraživanja koja je preko 17.000 m2.

Iz Zavoda navode da nastavljaju zaštitna arheološka istraživanja na trasi železničke obilaznice oko Niša, na arheološkom lokalitetu Orničje kod Malče – na nesvakidašnjem i neuobičajenom arheološkom lokalitetu sa sistemom rovova i palisada u vidu koncentričnih krugova.

Dosadašnjim arheološkim iskopavanjima gotovo u potpunosti je istražen praistorijski rondel. Utvrđeno je da je sačinjen od 3 prstena rovova, u vidu 3 koncentrična kruga. Na osnovu preliminarne obrade pokretnog arheološkog materijala, može se bliže opredeliti u period eneolita. Posebno značajno je otkriće rimskog groba u središnjem delu praistorijskog rondela otkriven grob iz rimskog perioda, što je bilo veoma iznenađujuće i svakako daje jednu potpuno novu dimenziju značaja ovom posebnom arheološkom otkriću – objašnjavaju iz Zavoda.

Osim na ovom lokalitetu, iskopavanja će raditi na još dva arheološka lokaliteta – Novosel i Gornji Ribnik.

Iz Zavoda objašnjavaju da je neophodno sprovesti potpuna arheološka iskopavanja na celoj trasi obilaznice kako bi se omogućila realizacija izgradnje pruge.

Upravo iz tog razloga, arheološka iskopavanja se odvijaju prema prioritetima projekta izgradnje i sprovode pod izuzetno otežanim uslovima. Obilne padavine krajem oktobra i tokom novembra otežavaju završetak arheoloških iskopavanja i u smislu svakodnevnog dolaska arheoloških ekipa i mehanizacije do terena. Dolazak do terena je moguć samo uz pomoć terenskih vozila. Arheološki lokalitet je više puta plavljen te je bilo neophodno iscrpiti vodu u više navrata, a kako bi bilo moguće nastaviti sa arheološkim iskopavanjima – ističu iz Zavoda za zaštitu spomenika.

Ova iskopavanja su, kako kažu, jedna od najvećih arheoloških iskopavanja koja je Zavod organizovao od svog osnivanja. Na njima radi više od 25 arheologa, radi se na površini većoj od 1,7 hektara i koristi se najsavremenija tehnologija u oblasti zaštite arheološkog nasleđa.

Podsetimo, radovi na izgradnji železničke obilaznice počeli su jula 2024. godine. Međutim, tek što su krenuli, radovi su ubrzo stali. Dugo se o tome ćutalo, da bi krajem avgusta 2025. godine bilo saopšteno da zastoja više nema, a da je problem bilo razminiranje, kao i imovinsko-pravni odnosi. Nešto kasnije nadležni kažu – problem su bila i arheološka nalazišta.

Rok za završetak 22 kilometra obilaznice – 1.035 dana ili skoro tri godine. Da li će rok biti ispunjen, možda je rano govoriti, ali ako je suditi po početku, teško da će biti ispoštovan.