Još traje procena štete oktobarskih požara na Staroj planini i u Pčinjskom kraju

Požari koji su krajem oktobra zahvatili Staru planinu i opštine Pčinjskog okruga načinili su veliku štetu po ekosistem, a stručne komisije Javnog preduzeća Srbijašume utvrdile su da je na graničnoj planini gorelo 235 hektara šume i šumskog zemljišta, dok je na teritoriji Vranja, Bosilegrada i Trgovišta opožarena površina bila mnogo veća - 4.130 hektara.

U Parku prirode Stara planina kažu da je izvršena kompletna evaluacija štete, a kako se radi o zaštićenom području, za dalje postupke potrebne su dozvole naležnih institucija.

Izveštaj je predat nadležnim institucijama na davanje mišljenja i saglasnosti za dalje radove, kako se radi o zaštićenom području i posebnim merama za praćenje stanja i dalju sanaciju. Kako su i nadležni izvršili obilazak područja i kontrolu evaluacije, očekujemo dalje smernice - kažu u Parku prirode.

U Javnom preduzeće Srbijašume kažu da procedura procene štete za Staru planinu još traje, te da nisu svi podaci obračunati.

Požarom je zahvaćen prostor u 2 gazdinske jedinice - Topli Do i Arbinje, gde je opožareno 233,4, odnosno 1,72 hektara - kažu u JP Srbijašume.

Obronci Stare planine goreli su nedelju dana, vatra je najviše zahvatala nisko rastinje, ali se usled vetra širila i na šume. U JP Srbijašume kažu da je najviše gorela bukva. Gorelo nisko rastinje, ali i šuma; foto: Vanja Keser / Južne vesti

Drvna zapremina na opožarenom delu je 103.656 kubika. U učešću po vrstama drveta dominantno mesto zauzima bukva sa oko 95.000 kubnih metara, sledeća vrsta je smrča sa oko 8.000 kubika, a zanemarljivo je učešće ostalih vrsta - kažu nadležni.

Decenije potrebne za oporavak ekosistema

Koliki će biti potreban period za obnavljanje živog sveta ne može se lako i tačno utvrditi, kažu u ovom preduzeću, usled složenosti ekosistema i njegove namene.

Gruba je procena da se period neophodan za sanaciju štete slobodno može iskazati u decenijama. Potrebno vreme da se šumski ekosistem obnovi se takođe meri decenijama - objašnjavaju u Javnom preduzeću.

Delimično finansiranje sanacija požara izvršiće se iz Fonda za šume Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede koje svake godine finansira obnovu šuma oštećenih požarom.

Utvrđivanje štete za požare kod Vranja do proleća

Požar koji je u oktobru 2019. godine zahvatio teritoriju kojom gazduje Šumsko gazdinstvo Vranje, obuhvata površinu od ukupno 4.135 hektara, od čega je na teritoriji Vranja 1.464 hektara, kažu u JP Srbjašume, a ovaj podatak odnosi se na šume i šumsko zemljište.

Ipak, u ovom Javnom preduzeću, zasad, ne raspolažu podacima o materijalnoj šteti i ukupnoj zapremini drveta koja je oštećena požarom. Tek predstoji procena štete; foto: Vanja Keser

Podaci će se znati na proleće, tada kreće vegetacija i moći će se bolje sagledati koja je šteta pričinjena na stablima, s tim što se negativne posledice požara mogu javiti i nakon 2-3 godine, u zavisnosti od stepena oštećenja, s obzirom da stabla fiziološki oslabe usled požara - kažu u Javnom preduzeću.

Požari kod Vranja su bili niski požari, odnosno vatra se nije proširila u krune stabala i zahvatila cela stabla, što bi izazvalo znatno veće štete od postojećih, objašnjavaju u JP Srbijašume, ali vatra koja se proširila na stabla zahvatila je uglavnom šume bukve, šibljake grabića, a zabeležene su manje površine gde su bile obuhvaćene i četinarske vrste smrča i beli bor.

Stručna lica će na terenu utvrditi intenzitet štete, količinu oštećenog drveta koju je neophodno ukloniti iz šume iz sanitarnih razloga, kao i broj potrebnih sadnica, ukoliko je neophodno da se određene površine saniraju pošumljavanjem - kažu u JP Srbijašume.

U ovom preduzeću podsećaju da su, osim direktne, materijalne, značajnije ekološke štete koje izazivaju šumski požari, a ogledaju se pre svega u učešću šuma u proizvodnji kiseonika i zaštiti od erozije, a šumski požari imaju negative posledice na ekosistem u celini, uništavanjem flore i faune, kao i staništa za biljne i životinjske vrste.