Beogradski Univerzitet protiv odluke Vlade o osnivanju Fakulteta srpskih studija jer je doneta na nelegitiman način

„Izvršna vlast dužna je da postupa u skladu sa zakonom, svrhom propisa i javnim interesom, a ne da interveniše suprotno utvrđenim procedurama i principima autonomije univerziteta“, kažu iz proširenog rektorskog kolegijuma Univerziteta u Beogradu i dodaju da odlučno dižu glas protiv odluke Vlade o osnivanju Fakulteta srpskih studija u Nišu, jer je ona „doneta na nelegitiman i pravno upitan način, bez uvida u stavove i mišljenja matične visokoškolske ustanove i šire akademske zajednice“.

Nakon što su glasno i jasno izrazili stav da su protiv osnivanja Fakulteta srpskih studija „cepanjem“ Filozofskog fakulteta Uprava Filozofskog, Slobodni univerzitet, beogradski Filološki fakultet i novosadski Filozofski fakultet koji je pružio podršku kolegama u Nišu pismom koje je potpisalo 124 zaposlena – oglasio se i prošireni rektorski kolegijum Beogardskog univerziteta.

Kažu da sa „dubokom zabrinutošću“ prate dešavanja na Filozofskom fakultetu nakon odluke Vlade.

Takav postupak predstavlja opasan presedan i ogledno kršenje autonomije univerziteta, jer izvršna vlast, mimo struke i nadležnih akademskih tela, interveniše u unutrašnju strukturu jedne članice Univerziteta. Filozofski fakulteti u Srbiji baštine tradiciju dugu skoro dva veka, koja počinje 1838. godine osnivanjem Filozofskog fakulteta u Beogradu. Oni su zamišljeni kao interdisciplinarne ustanove koje objedinjuju humanističke, društvene i istorijske nauke, sa zadatkom da formiraju intelektualnu elitu i unapređuju fundamentalna znanja u tim duboko povezanim oblastima. Rasturanje tog koncepta posle 190 godina njegovog uspešnog postojanja doživljavamo kao grubo narušavanje tradicije univerzitetskog obrazovanja u Srbiji, ali i kao anticivilizacijski čin usmeren protiv same ideje obrazovanja – kažu.

Savremeno proučavanje istorije ne može se izdvojiti iz okvira srodnih naučnih disciplina, dodaju, kao što se ni izučavanje jednog jezika i književnosti ne može odvojiti od širih filoloških i komparativnih studija.

Ta znanja su po svojoj prirodi univerzalna, pa se ni nacionalna istorija, jezik i kultura ne mogu razumeti bez šireg konteksta u kojem su nastajali i sa kojim su se stalno prožimali. Zato izdvajanje ovih studijskih programa iz celine Filozofskog fakulteta nužno vodi osiromašenju studentskih znanja, sužavanju obrazovnih horizonata i isključivanju interdisciplinarnih i transdisciplinarnih naučnih pristupa – kažu sa Beogradskog univerziteta.

Posebno je problematično otcepljenje programa koji su već akreditovani na Filozofskom fakultetu i integrisani u jedinstveni akademski sistem kroz mrežu obaveznih i izbornih predmeta, ističu sa Beogradskog univerziteta.

Zakon o visokom obrazovanju utvrđuje da se delatnost visokog obrazovanja zasniva, između ostalog, na akademskim slobodama, autonomiji, jedinstvu nastave i naučnoistraživačkog rada, uvažavanju humanističkih i demokratskih vrednosti nacionalne i evropske tradicije, vrednovanju kulturnog nasleđa i zabrani svih vidova diskriminacije. Polazeći od ovih načela, odlučno dižemo glas protiv odluke Vlade Republike Srbije o osnivanju Fakulteta srpskih studija u Nišu, jer je ona doneta na nelegitiman i pravno upitan način, bez uvida u stavove i mišljenja matične visokoškolske ustanove i šire akademske zajednice – ističu.

Izvršna vlast dužna je da postupa u skladu sa zakonom, svrhom propisa i javnim interesom, kažu iz proširenog rektorskog kolegijuma, a ne da interveniše suprotno utvrđenim procedurama i principima autonomije univerziteta.

Odluke koje se tiču ključnih komponenti obrazovnog sistema ne smeju se donositi bez konsultovanja relevantnih aktera, a posebno ne nasuprot jasno iskazanom stavu obrazovne i naučne zajednice. Usvajanje očigledno nelegitimnih odluka, pritom bez jasnog i ubedljivog obrazloženja, predstavlja direktan udar na princip vladavine prava u demokratskom društvu. Akademska zajednica Univerziteta u Beogradu stoji uz svoje kolege i studente Filozofskog fakulteta u Nišu u borbi za očuvanje dostojanstva, autonomije i funkcionalnosti sistema visokog obrazovanja u Srbiji – ističu.

Podsetimo, početkom oktobra je Grad Niš predložio Vladi da ovaj univerzitetski grad dobije novu visokoškolsku ustanovu – Fakultet srpskih studija, gde bi se od Filozofskog fakulteta odvojili departmani za istoriju, srbistiku i za ruski jezik i književnost.

Rukovostvo Filozofskog fakulteta, kako su rekli, nije bilo upoznato sa procedurom koja je prethodila tom predlogu.

Odluka Vlade je usvojena 6. novembra, a dan kasnije izašla u Službenom glasniku, kojom osniva Fakultet srpskih studija odvajanjem departmana za istoriju, srbistiku i ruski jezik i književnost sa Filozofskog.

Uprava Filozofskog je, kako je najavila, poslala zahtev Vladi da hitno povuče Odluku o osnivanju Fakulteta srpskih studija i inicijativu Ustavnom sudu za utvrđivanje ustavnosti i zakonitosti odluke Vlade, a profesorka Irena Ljubomirović je prošle nedelje predala pismo i delegaciji Evropske unije u Srbiji.

Ove nedelje je Filozofskom od Ministarstva prosvete stigla kopija nepotpisane Odluke o osnivanju Fakulteta srpskih studija.

Protiv osnivanja Fakulteta srpskih studija „cepanjam“ Filozofskog bili su i Stranka slobode i pravde, Demokratska stranka, kao i Zeleno-levi fornt i Koalicija „Niš, moj grad“.