Rtanj u blizini Sokobanje poznat je po podzemnim izvorima, pećinama i prirodnom fenomenu- vatrenim loptama, ali i po mnogim mitovima, legendama i neobjašnjivim pojavama. Njeno pravo bogatstvo je lekovito bilje zakonom zaštićeno.
Hvaljen, ali i osporavan, Stojan Živadinović bio je veoma čitan i jedan od najplodnijih pisaca između dva rata, čija su dela objavljivali mnogi. Međutim, nakon Drugog svetskog rata on potpuno biva zaboravljen, te se danas o njegovom liku i delu među meštanima Sokobanje jako malo zna.
U šumi Ozrena nadomak Sokobanje nalazi se Ripaljka, prema rečima Jovana Cvijića, najlepši najviši vodopad Srbije koji predstavlja prvi spomenik prirode naše zemlje i pod zaštitom države je od 1949. godine.
“Ja ne znam čega stvarno ima ovde, ali znam da da posle 15 do 20 dana boravka u Sokobanji radim celu godinu u Beogradu kao preporođen“, rekao je naš nobelovac Ivo Andrić koji, poput mnogih znamenitih umetnika, nije odoleo šarmu ovog mesta.
U potrazi za lekom, ratnim skloništem ili predahom od gradske vreve u prošlom veku u Sokobanji su boravili brojni velikani srpske umetnosti među kojima su značajno mesto zauzeli Stevan Sremac, Isidora Sekulić i Branislav Nušić.
Od mnogo idiličnih i atraktivnih izletišta u okolini Sokobanje ubedljivo najpopularnije mesto je Lepterija koja sa srednjovekovnim utvrđenjem Sokogradom pruža jedinstveni užitak za celodnevni boravak u prirodi.
Fotografije, pisma, dopise, dokumenta i stare umetnine iz perioda Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, u doba vladavine kralja Petra I Karađorđevića, pod svojim krovom čuva porodica Didić iz Sokobanje.
Pored specifične mikroklime i raskošne prirode Sokobanja raspolaže velikim brojem termomineralnih izvora po kojima je nadaleko čuvena. Lečenje kupanjem uz udisanje gasa radona pruža delotvorni oporavak i jačanje organizma, kao i uživanje.
Vekovima ljudi sa svih strana dolaze i vraćaju se u Sokobanju zbog njenih lekovitih voda, a onima koju su ovde obitavali, starali se o njoj i borili se za nju podignute su spomen- česme. Da ljude okrepe i podsete na znamenite likove i njihova velika dela napravljena je Miloševa česma, Hajduk Veljkova i česma u čast Ljube Didića.
Najveće bogatstvo Sokobanje jesu mineralne vode otkrivene još u doba Rimljana na kojima danas počiva gotovo celokupan razvoj ovdašnjeg zdravstvenog turizma.
Menjajući naziv, gradsku lokaciju i propozicije međunarodni festival „Prva harmonika Sokobanja“ godinama opstaje kao jedna od muzičkih manifestacija sa najdužom tradicijom u zemlji.
Nekada pod kaldrmom, a sada prepoznatljivim mermerom, sokobanjska promenada je vekovima unazad bila centar zbivanja, oduvek je predstavljala srce sokobanjskog turizma, a banjski radio imao je i emisiju sa tim imenom.
Nadomak Sokobanje, u predivnom prirodnom okruženju Ozrena, smešten je manastir Jermenčić o čijem se postanku i dalje nagađa, mada se pouzdano zna da je podignut 1392. godine i posvećen svetim arhangelima Gavrilu i Mihailu. Nakon dosta vremena on se opet obnavlja.
Bogatstvo Sokobanje pored čistog vazduha leži i u njenim nezagađenim vodama, pa su se rakovi iz obližnjih reka početkom prošlog veka izvozili širom Evrope u korpama od pruća. Posle mnogo decenija, u Moravici se opet vide rečni rakovi.
Živopisni predeli netaknute prirode, zdrava domaća hrana, čista voda i vazduh, osmeh i ljubaznost meštana razlozi su zbog kojih je selo Vrmdža, nadomak Sokobanje, poslednjih godina postalo prava turistička atrakcija.
Oni koji su želeli da ovog leta odmaraju u svojoj zemlji često su birali Sokobanju, te je ovo mesto među 5 najposećenijih turističkih destinacija 2015, pa ne čudi što u Organizaciji za turizam i kulturu Sokobanje kažu da je ova sezona bila za pamćenje.
Koja jela su specifična za Sokobanju, šta nudi festival “Prva harmonika Sokobanja”, ko je mitropolit Mihailo rođeni Sokobanjac i zašto treba investirati u ovaj grad, zainteresovani mogu saznati na sajtu serbianpuzzle.rs.
I dok su glavni gosti Sokobanje pre II svetskog rata bili plemstvo, umetnici i boemi, potom sindikalisti i penzioneri, poslednjih godina je najčešće posećuju bračni parovi sa decom.
Nakon što su je o uginuću školjki obavestili ribolovci, Ribočuvarska služba korisnika ribarskog područja Srbija „Istok“ je iz Bovanskog jezera izvukla oko 50 džakova uginulih školjki teških više od tone.
Prežmijarka, kravajčići od šljive, pohovan cvet zove i tikve, pogačice od koprive i drugi specijaliteti sokobanjskog kraja uz brojne rukotvorine predstavljeni su na 33. “Zlatnim rukama” održanim u Sokobanji.
