Dolina Pčinje pod zaštitom države, područjem će upravljati Eparhija vranjska

Područje od 4.228 hektara na teritoriji opština Trgovište i Bujanovac, odnosno gornji sliv reke Pčinje, novom Uredbom Vlade stavlja se pod zaštitu države i proglašava za predeo izuzetnih odlika “Dolina Pčinje”. Kako piše u Predlogu uredbe, dolina Pčinje je jedan od najznačajnih centara biološke raznovrsnosti Srbije, sa uticajem mediteranskog florističkog i faunističkog elementa, a zaštićeno područje povereno je na upravljanje Eparhiji vranjskoj.

Flora doline Pčinje koja je mešavina kontinetalne Srbije i mediteranske Makedonije, šuma sladuna i cera, bogatstvo životinjskog sveta sa oko 170 vrsta ptica, jedino stanište grčkoj kornjači i za dve vrste zmija - šilac i četvoroprugasti smuk, kao i vredan kulturno-istorijski i građevinsko-arhitektonski kompleks manastir Prohor Pčinjski daju specifičan identitet celom području i razlozi da dolina Pčinje bude pod zaštitom države.

Predlog uredbe, za koji je Ministarstvo životne sredine objavilo javni uvid, sastavljen je od 18 članova u kojima su definisina područja zaštite, pravila izgradnje i izvođenja radova.

Režim zaštite 1. stepena obuhvata površinu od 222 hektara u okviru kojeg se nalaze lokaliteti Kozjak i Preslop. Režim zaštite 2. stepena obuhvata površinu od 1.607 hektara, u okviru kojeg se nalaze lokaliteti Starac - Uzovo, Mačište - Vučetrlište, Isposnica i Vogance - Mala Reka. Režim zaštite 3. stepena obuhvata površinu od 2.397 hektara u okviru kojega se nalaze lokaliteti koji nisu pod režimima zaštite 1. i 2. stepena - piše u Predlogu uredbe.

Jedina zona gde će biti dozvoljeni radovi je područje pod režimom trećeg stepena zaštite i to u smanjenom obimu - intervencije u cilju restauracije, revitalizacije, uređenje objekata kulturno-istorijskog nasleđa i tradicionalnog graditeljstva. Svi radovi dozvoljeni su uz ograničeno korišćenje prirodnih resursa i prostora i očuvanje tradicionalnog načina života stanovništva.

Područjem će upravljati Eparhija Vranjska; foto: M. D. Zabranjena je i izgradnja hidroenergetskih objekata, uključujući i regulaciju i pregrađivanje vodotoka.

Radovi u drugoj zoni ograničeni su samo na izgradnju turističkog smeštaja, rekonstrukciju, sanaciju i adaptaciju stambenih i ekonomskih objekata poljoprivrednih domaćinstava, kao i izgradnju objekata za gajenje domaćih životinja i divljači u okviru postojećih seoskih domaćinstava.

Najstroža zaštita predviđena je u prvoj zoni, te će tamo biti zabranjeni svi radovi, a aktivnosti ograničene samo na naučna istraživanja, kontrolisanu posetu zbog stručne edukacije, obeležavanje granica i neophodne mere u slučaju požara, elementarnih nepogoda, pojave biljnih i životinjskih bolesti.

Predeo izuzetnih odlika “Dolina Pčinje” poverava se na upravljanje Srpskoj pravoslavnoj crkvi - Pravoslavna Eparhija vranjska - stoji u Predlogu uredbe.

Kako piše, Eparhija je u obavezi da obeleži područje, organizuje čuvarsku službu, donese akt o unutrašnjem redu i izradi plan upravljanja, vodi evidencije o prirodnim vrednostima i ljudskim aktivnostima, obaveštava korisnike zaštićenog područja o mogućnostima za obavljanje radova i aktivnostima.

Predlog uredbe i uvid u studiju biće izložni na javni uvid do 5. januara sledeće godine, svakog dana od 10 do 13 sati u prostorijama Ministarstva zaštitne životne sredine, Zavoda za zaštitu prirode Srbije, kao i na sajtovima Ministarstva i Zavoda.

Predlog uredbe i uvid u studiju možete pogledati ovde.