Na današnji dan, 8. aprila 1941. godine 40 nemačkih bombardera „štuka-junkers 87“ i dvadesetak lovačkih aviona, koji su stigli su iz pravca Sićeva, obrušili su se na Niš. Bombe su počele da padaju u 5:30 ujutru, a Niš je tada prvi put bombardovan u Drugom svetskom ratu.
Zub vremena, korov i rastinje nisu poštedeli jedinu brzovoznu parnjaču serije JŽ 05 na Balkanu, koja se nalazi u dvorištu nekadašnje Mašinske industrije u Nišu. Popucale staze, polomljeni prozori sa zgrada čija se fasada roni i propale hale, slika je u koju se utopila i lokomotiva, koja je eksponat Železničkog muzeja u Beogradu.
Knjiga pirotskog profesora istorije Davora Lazarevića o emigrantima iz Rusije koja obrađuje sudbine i karijere 50 ljudi koji su između 2 rata živeli i radili u Pirotu, svoju promociju imaće u Ruskom centru za nauku i kulturu u Beogradu. Promocija će biti održana u Velikoj sali Ruskog doma, u sredu, 29. januara, od 18 sati.
Naučno-popularna serija sa istorijskom tematikom iz koje će ljudi mnogo naučiti – tako scenarista Dejan Stojiljković opisuje seriju Istorija Niša koja će se od sledeće nedelje prikazivati na RTS-u. Reditelj Stefan Krasić ističe da su u dokumentarnoj seriji pokušali da dočaraju atmosferu Niša iz različitih perioda, pa on u nekim epizodama podseća na Rim, a u nekim liči na Istanbul.
Sukob američkih i sovjetskih aviona iznad niškog neba novembra 1944. godine neki tumače i kao početak hladnog rata, a Nišlije su snimile i film o tom istorijskom događaju. Uprkos manjku sačuvanih dokumenata, što kreatori nazivaju intrigantnim, interaktivno-dokumentarni film “Prijateljska vatra” uskoro će se naći pred gledaocima.
Latinske crkve u Glašincu kod Žitorađe i Prokuplju, crkva Svetog Jovana u selu Orljane i Korpijan kod Doljevca, crkva Svetog Mine kod Lukovske Banje, grad Hisar u Prokuplju, Soko grad ili Skobaljić grad kod Vučja novi su objekti sa jugoistoka Srbije koje su stručnjaci niškog Elektronskog fakulteta digitalizovali. Jednim klikom sa telefona, tableta ili kompjutera zainteresovani mogu prošetati ovim objektima od istorijske važnosti.
Pet vekova duga vladavina Osmanlija na ovim prostorima završena je 11. januara 1878. godine, a ovaj datum Nišlije obeležavaju kao jedan od najznačajnijih za grad. Turci su, dan ranije, zbog velikih gubitaka zatražili primirje, a srpski vojnici su ušli u Niš.
Putovanje zaboravljenim brodom je knjiga Bojana Jovanovića, a ova nesvakidašnja monografija o Nišu biće predstavljena večeras u Maloj sali Niškog kulturnog centra od 19 sati.
Pre tačno 101 godinu Nemci su se povukli iz Niša minirajući most kod Tvrđave, a Moravska divizija uspela je da oslobodi grad. Nekoliko dana kasnije uz povike „živeli junaci“ u Niš su stigli odred francuskog generala Šarla Tranijea i prestolonaslednik Aleksandar, uz pratnju Vojvode Živojina Mišića.
Stogodišnji diplomatski i kulturni odnosi između Srbije i Sjedinjenih Američkih Država tema su predavanja koje će se od 13:30 održati u pirotskoj Gimnaziji. Organizatori su Udruženje istoričara Pirota i Gimnazija.
Događaji koji su prethodili ženibi kralja Aleksandra Karađorđevića rumunskom princezom Marijom, ali i oni nakon toga, tema su predavanja koje će se održati u Narodnoj biblioteci “Radoje Domanović”, u petak, 27. septembra u 19:30. U okviru predavanja biće prikazan i dokumentarni film. Ulaz je slobodan.
Vojni i diplomatski odnosi između Srbije i Grčke za vreme Prvog svetskog rata, ali i uloga Pirota u tim odnosima, tema su predavanja koje će se u četvrtak, 19. septembra, održati u svečanoj sali Skupštine grada Pirota. Početak predavanja je u 19 sati.
Javnim časom istorije, projekcijom filma i predavanjem profesora Gimnazije, Piroćanci će u sredu, 4. septembra, obeležiti 75 godina od oslobođenja ovog grada u Drugom svetskom ratu. Početak programa je od 19 sati u Svečanoj sali Gimnazije.
Prinčeva vila u Gornjoj Toponici kod Niša, koja je građena u prvoj polovini 20. veka, vek kasnije sve više propada. Rukovodstvo Specijalne bolnice Gornja Toponica kaže da se bave održavanjem jer nemaju dovoljno para za ozbiljnu restauraciju, a u niškom Zavodu za zaštitu spomenika kulture da, iako je pre deset godina pokrenuta procedura, ova zgrada čak i nije pod zaštitom i još čeka sistemsko rešenje.
Gde su išli pirotski učenici na ekskurziju 1909. godine, kako je izgledao prvi oglas za gumene opanke ili ko su bili zanatlije s početka 20. veka, ali i još 250 članaka o Pirotu koji su objavljeni u 19. i u prvoj polovini 20. veka, sakupljeni su i od sada su dostupni na internet prezentaciji „Stari Pirot“.
Odnosi između Srba i Albanaca u 20. veku tema su predavanja koje će se održati u četvrtak 29. avgusta u čitaonici Narodne bibilioteke u Pirotu. Predavanje organizuje Udruženje istoričara Pirota, a ulaz je slobodan za sve posetioce.
U Vranju će od 9. do 11. avgusta biti održan Međunarodni festival srednjovekovne kulture “Kesar fest”. Ove godine u gradskom parku u Vranju okupiće se viteške družine iz Kraljeva, Stalaća, Beograda, Gračanice, ali i iz Mađarske i prikazati posetiocima svoje srednjevekovno oružje, opremu, kao i umetnost borbe.
Da su kraj Konstantinove vile na arheološkom nalazištu u Nišu bile terme, koje su pandan modernog spa centra, pošto su se u njima nalazili bazeni sa toplom i hladnom vodom, saune, sale za masažu i relaksaciju, pokazalo je nedavno završeno istraživanje arheološkog tima.
Koje su ličnosti obeležile drugu polovinu 19. veka u odnosima Srbije i Crne Gore, ali i šta se dešavalo u tom periodu, zabeležila je Katarina Todorović u svojoj knjizi koju će predstaviti u sredu, 29. maja od 13 sati u Kultrunom centru u Medveđi. Ulaz je slobodan.
Turisti, učenici, studenti i svi oni koji žele da saznaju nešto više o istoriji logora na Crvenom Krstu sada to mogu učiniti putem aplikacije koju je kreirao student Aleksandar Marković. On je radeći na ciklusu slika inspirisanih ovim mestom poželeo da o logoru “12. februar” mogu na telefonima i tabletima da čitaju zainteresovani pre ili tokom posete muzeju.
